
ভাৰত বিশাল পৰিবহণ নেটৱৰ্কৰ গৃহস্থলী, য’ত বাস যাত্ৰা অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। দেশৰ বিভিন্ন ঠাইৰ মাজত সহজ আৰু সুলভ যাত্ৰাৰ সুবিধা প্ৰদানৰ লক্ষ্যৰে Indian Railway Catering and Tourism Corporation (IRCTC)-এ অনলাইন বাস বুকিং সেৱা আৰম্ভ কৰিছে। এই সেৱাৰ জৰিয়তে বাস সময়সূচী পৰীক্ষা, টিকেট বুকিং, আসন নিৰ্বাচন আদি সুবিধা অনলাইনতে সহজেই লাভ কৰিব পাৰি।
কিন্তু কেৱল টিকেট বুকিং পৰ্যন্ত সীমাবদ্ধ নহয়, IRCTC-এ যাত্ৰীৰ সন্তুষ্টি নিশ্চিত কৰিবলৈ বিভিন্ন সহায়ক নম্বৰ, ST ডিপো যোগাযোগ নম্বৰ, আৰু অভিযোগ নম্বৰ উপলব্ধ কৰিছে। এই পৰিপূৰ্ণ গাইডটোত IRCTC বাস অনুসন্ধান সম্পৰ্কীয় সকলো গুৰুত্বপূৰ্ণ তথ্য সন্নিৱিষ্ট কৰা হৈছে, যেনে –
- IRCTC বাস সেৱাৰ সংক্ষিপ্ত বিবৰণ
- IRCTC সহায়তা নম্বৰ
- ST ডিপো যোগাযোগ নম্বৰ
- অভিযোগ নম্বৰ আৰু সহায়ক ব্যৱস্থা
1. IRCTC বাস সেৱাৰ এক নজৰ
IRCTC-ৰ অনলাইন বাস বুকিং প্লেটফৰ্ম (bus.irctc.co.in) ৰ জৰিয়তে যাত্ৰীয়ে প্ৰশস্ত নেটৱৰ্কৰ আন্তঃৰাজ্য আৰু অভ্যন্তৰীণ বাস সেৱা লাভ কৰিব পাৰে। বিভিন্ন ৰাজ্য চৰকাৰৰ ST বাসৰ লগতে ব্যক্তিগত অপাৰেটৰ-ৰ বাসসমূহো এই প্লেটফৰ্মত অন্তৰ্ভুক্ত।
IRCTC বাস সেৱাৰ বিশেষ বৈশিষ্ট্যসমূহ –
✅ সহজ অনলাইন টিকেট বুকিং – যিকোনো ঠাইৰ পৰা, যিকোনো সময়তে টিকেট সংৰক্ষণৰ সুবিধা।
✅ সুবিধাজনক যাত্ৰা বিকল্প – AC, Non-AC, Sleeper, Semi-Sleeper, Volvo আদি বিভিন্ন ধৰণৰ বাস উপলব্ধ।
✅ বিভিন্ন পেমেণ্ট বিকল্প – Net Banking, UPI, Debit/Credit Card, Wallet আদিৰ জৰিয়তে সহজ পেমেণ্ট প্ৰক্ৰিয়া।
✅ টিকেট বাতিল আৰু টকা উভতি পাবৰ সুবিধা – নিৰ্দিষ্ট নীতি অনুসৰি টিকেট বাতিলৰ সুবিধা আৰু টকা ৰিফাণ্ড ব্যৱস্থা।
2. IRCTC বাস সহায়তা নম্বৰ
IRCTC বাস বুকিং, বাতিলকৰণ, টিকেট ৰিফাণ্ড, বা যিকোনো ধৰণৰ অভিযোগ সমাধানৰ বাবে IRCTC Customer Support Helpline Number 139 উপলব্ধ।
139 IRCTC সহায়তা নম্বৰৰ সুবিধাসমূহ:
📌 বাস টিকেট বুকিং বা বাতিলকৰণৰ সহায়তা।
📌 বাস উপলব্ধতা, সময়সূচী, আৰু ৰুট সম্পৰ্কীয় তথ্য।
📌 বাস যাত্ৰাৰ সময়ত আপতকালীন সহায়তা।
📌 অভিযোগ দাখিল আৰু সমাধান।
কেনেদৰে 139 নম্বৰত সহায়তা লাভ কৰিব?
- মোবাইলৰ Dialer ত 139 নম্বৰ প্ৰবিষ্ট কৰি কল কৰিব।
- অভিযোগ দাখিলৰ বাবে IVR (Interactive Voice Response) অপচন অনুসৰণ কৰিব।
- সমস্যা অনুসৰি Executive Representative-ৰ সৈতে কথা পাতিব।
3. ST ডিপো যোগাযোগ নম্বৰ
ভাৰতৰ প্ৰায় সকলো ৰাজ্যতেই স্বতন্ত্ৰ ৰাজ্যিক পৰিবহণ সংস্থা (State Transport – ST) আছে, যাৰ জৰিয়তে চহৰ আৰু গাঁও সংযোগী বাস সেৱা প্ৰদান কৰা হয়। ST ডিপো যোগাযোগ নম্বৰসমূহ জড়িত ৰাজ্যবাসীৰ বাবে বিশেষ সহায়ক।
ST ডিপোসমূহৰ গুৰুত্ব:
✔ বিভিন্ন বাসৰ সময়সূচী আৰু ৰুট তথ্য লাভ কৰিব।
✔ স্থানীয় টিকেট কাউন্টাৰৰ তথ্য।
✔ পৰিবহণ সংস্থাৰ সৈতে অভিযোগ আৰু সমস্যাৰ সমাধান।
নিচিন্ত থাকিবলৈ, ইয়াত কিছু প্ৰধান ST ডিপো সহায়তা নম্বৰ উল্লেখ কৰা হ’ল –
📌 গুজৰাট ৰাজ্যিক পথ পৰিবহণ নিগম (GSRTC) – Helpline: 1800-233-666666
📌 মহাৰাষ্ট্ৰ ৰাজ্যিক পথ পৰিবহণ নিগম (MSRTC) – Helpline: 1800-22-1250
📌 কৰ্ণাটক ৰাজ্যিক পথ পৰিবহণ নিগম (KSRTC) – Helpline: 080-49596666
📌 তামিলনাডু ৰাজ্যিক পথ পৰিবহণ নিগম (TNSTC) – Helpline: 1800-599-1500
এই ST ডিপোসমূহত আন্তঃৰাজ্য আৰু আন্তঃচহৰ বাস সেৱাৰ সম্পূৰ্ণ তথ্য উপলব্ধ।
4. অভিযোগ নম্বৰ আৰু সহায়ক ব্যৱস্থা
IRCTC বা ST ডিপোসমূহৰ কোনো সমস্যা থাকিলে, যাত্ৰীয়ে অভিযোগ দাখিল কৰি সহায়তা লাভ কৰিব পাৰে।
🔹 IRCTC অনলাইন অভিযোগ দাখিল –
✅ IRCTC Customer Care Email: care@irctc.co.in
✅ IRCTC Complaint Helpline: 139
✅ IRCTC Official Website: www.irctc.co.in
🔹 ST ডিপো অভিযোগ নম্বৰ –
✅ গুজৰাট ST (GSRTC) – 079-22835000
✅ মহাৰাষ্ট্ৰ ST (MSRTC) – 022-23023940
✅ কৰ্ণাটক ST (KSRTC) – 080-22221321
✅ তামিলনাডু ST (TNSTC) – 044-24794709
🔹 অনলাইন অভিযোগ দাখিলৰ সুবিধাসমূহ:
✔ দ্ৰুত সমাধান।
✔ লিখিত প্ৰমাণ।
✔ অনুসন্ধান নম্বৰৰ সহায়ত অভিযোগৰ স্থিতি পৰীক্ষা কৰিব পাৰি।

5. IRCTC বাস সেৱাৰ বিশেষ সুবিধা
IRCTC বাস সেৱা গ্ৰহণৰ সময়ত যাত্ৰীয়ে কিছু বিশেষ সুবিধা লাভ কৰে, যিয়ে অন্য অনলাইন বুকিং প্লেটফৰ্মসমূহত সাধাৰণতে নাথাকে।
🟢 বিশাল ৰুট নেটৱৰ্ক – সৰ্বমুঠ 22+ ৰাজ্যৰ 50,000+ ৰুট কভার কৰা হৈছে।
🟢 বিশ্বাসযোগ্য সংযোগ – IRCTC ৰ সৰ্বসাধাৰণ অনলাইন বুকিং প্লেটফৰ্মত 24×7 সহায়তা।
🟢 ডিজিটেল টিকেট সুবিধা – মোবাইলত টিকেট সংৰক্ষণ কৰি QR কোড স্কেনৰ জৰিয়তে সহজে চেক-ইন সুবিধা।
🟢 নিরাপদ পেমেণ্ট বিকল্প – OTP যাচাই প্ৰক্ৰিয়া, SSL এনক্ৰিপ্টেড পেমেণ্ট ছিষ্টেম।
🟢 কাষ্টমাৰ সাৰ্ভিছ – অভিযোগ, পৰামৰ্শ, সমস্যা সমাধানৰ বাবে বিশেষ Grievance Redressal System।
৪. অভিযোগ নম্বৰ আৰু সমস্যা সমাধান ব্যৱস্থা
IRCTC আৰু ৰাজ্যিক পৰিবহন সেৱাসমূহ যাত্ৰীৰ সন্তুষ্টিকেই প্ৰধান অগ্ৰাধিকাৰ হিচাপে লৈ আগবাঢ়ে। যদি আপুনি টিকটিংত ভুল, দেৰি, নিম্নমানৰ সেৱা, ভাড়াৰ অসংগতি আদি ধৰণৰ সমস্যাৰ সন্মুখীন হয়, তেন্তে নিৰ্দিষ্ট অভিযোগ নম্বৰৰ জৰিয়তে আপুনি অভিযোগ কৰিব পাৰে। যাত্ৰীৰ সুবিধাৰ বাবে, IRCTC আৰু বিভিন্ন ৰাজ্যিক পৰিবহন বিভাগে গ্ৰাহক সহায় কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰিছে।
IRCTC অভিযোগ নম্বৰ:
IRCTC সংস্থাৰ যিকোনো সমস্যা বা অভিযোগৰ বাবে, যাত্ৰীয়ে ১৩৯ নম্বৰত কল কৰিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও, IRCTC ৰ অফিচিয়েল অভিযোগ প’ৰ্টেল IRCTC ৱেবছাইটত উপলব্ধ আছে। যিকোনো অভিযোগ ইমেইলযোগেও পঠিওৱা যাব:
📧 care@irctc.co.in
ৰাজ্যিক পৰিবহন অভিযোগ নম্বৰ:
প্ৰত্যেক ৰাজ্যৰ নিজৰ নিৰ্দিষ্ট পৰিবহন অভিযোগ হেল্পলাইন নম্বৰ থাকে। তলত কেইখনমান ৰাজ্যৰ পৰিবহন সেৱাৰ হেল্পলাইন নম্বৰ দিয়া হৈছে –
• GSRTC (গুজৰাট): ☎ 079-23250727
• MSRTC (মহারাষ্ট্ৰ): ☎ 1800-22-1250
• APSRTC (আন্ধ্ৰ প্ৰদেশ): ☎ 0866-2570005
অভিযোগ দাখিলৰ সময়ত যাত্ৰীয়ে যথাযথ তথ্য, যেনে টিকট নম্বৰ, বাসৰ বিবৰণ, সমস্যা সম্পৰ্কীয় তথ্য আদিসমূহ স্পষ্টকৈ উল্লেখ কৰিব লাগে, যাতে অভিযোগ সমাধান প্ৰক্ৰিয়া তৎক্ষণাত সম্পন্ন কৰিব পৰা যায়।
৫. যাত্ৰীৰ বাবে জৰুৰীকালীন সহায়তা
যিকোনো জৰুৰী পৰিস্থিতিত, যেনে দুৰ্ঘটনা, আকস্মিক স্বাস্থ্য সমস্যা, বা বাসৰ বিগ্ৰি হ’লে, যাত্ৰীয়ে ওচৰৰ ST ডিপো (State Transport Depot) বা সংশ্লিষ্ট হেল্পলাইন নম্বৰৰ জৰিয়তে সহায় বিচাৰি কৰিব পাৰে।
কিছুমান ৰাজ্যিক পৰিবহন সেৱাই বাস বা ডিপোৰ ভিতৰতে জৰুৰীকালীন যোগাযোগ কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰিছে, যাৰ দ্বাৰা জৰুৰী মুহূৰ্তত সঠিক ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা সম্ভৱ হয়। এজন দায়িত্বশীল যাত্ৰী হিচাপে, সদায় এই জৰুৰীকালীন নম্বৰসমূহ লগত ৰাখিব লাগে।
৬. অনলাইন টিকট বুকিং আৰু পৰিচালনা
IRCTC ৰ অনলাইন বাস বুকিং প’ৰ্টেল যাত্ৰীৰ ভ্ৰমণ সহজতৰৰ বাবে ডিজাইন কৰা হৈছে। যাত্ৰীয়ে IRCTC ৰ bus.irctc.co.in ৱেবছাইটত গৈ বিভিন্ন বাস বিকল্প পৰীক্ষা, ভাড়া তুলনা আৰু ঘৰৰ পৰা সহজে টিকট সংৰক্ষণ কৰিব পাৰে।
IRCTC ৰ বাস বুকিং প্লেটফৰ্মৰ মূল বৈশিষ্ট্যসমূহ –
✔ সুবিধাজনক সন্ধান ব্যৱস্থা – পথ আৰু বাস প্ৰকাৰ অনুসৰি সন্ধান কৰি বাস বাছি ল’ব পাৰি।
✔ নিৰাপদ পেমেণ্ট গেটৱে – অনলাইন লেনদেন সহজ আৰু নিৰাপদ।
✔ তাৰ্কিক টিকট নিশ্চিতকৰণ – বুকিং সম্পূৰ্ণ হ’লেই SMS আৰু ইমেইলযোগে নিশ্চিতকৰণ পঠিওৱা হয়।
✔ সহজ ক্যান্সলেশন আৰু ৰিফান্ড ব্যৱস্থা – যাত্ৰীৰ সুবিধাৰ বাবে টিকট বাতিল আৰু টকা উভতি পোৱাৰ সুবিধা আছে।
টেক-সাৱি যাত্ৰীৰ বাবে, IRCTC ৰ মোবাইল এপ্লিকেচন উপলব্ধ, য’ত যাত্ৰীয়ে বাস বুকিং, যাত্ৰা সংক্রান্ত তথ্য আৰু গ্ৰাহক সহায় সহজতে লাভ কৰিব পাৰে।
৭. এক সহজ আৰু নিশ্চিন্ত বাস যাত্ৰাৰ বাবে টিপছ
আপোনাৰ বাস যাত্ৰা যাতে সুন্দৰ আৰু সমস্যামুক্ত হয়, তাৰ বাবে নিম্নলিখিত টিপছবোৰ মানি চলিব –
✔ আগতীয়াকৈ টিকট বুকিং কৰক – প্ৰিয় আসন সংৰক্ষণৰ বাবে আগেভাগে টিকট ক্ৰয় কৰাটো ভাল।
✔ ঠিক সময়ত উপস্থিত থাকক – বাসযাত্ৰাৰ নিৰ্ধাৰিত সময়ত উপস্থিত থাকিবলৈ ১৫-৩০ মিনিট আগতেই বোর্ডিং পইণ্টত উপস্থিত হওক।
✔ টিকট আৰু পৰিচয় পত্ৰ লগত ৰাখক – ই-টিকট বা প্ৰিণ্টেড টিকট লগত ৰাখিব। লগতে কোনো প্ৰমাণ পত্ৰ, যেনে Aadhaar, PAN, বা Voter ID লগত থাকিলেই ভাল।
✔ চলাচল পথ নিশ্চিত কৰক – বোর্ডিং কৰাৰ আগতে ড্ৰাইভাৰ বা কণ্ডাক্টৰৰ পৰা পথৰ তথ্য নিশ্চিত কৰক।
✔ সমস্যা হ’লে হেল্পলাইনত যোগাযোগ কৰক – যাত্ৰাৰ মাজত যিকোনো সমস্যা হলে ST ডিপো বা হেল্পলাইন নম্বৰত যোগাযোগ কৰক।
উপসংহাৰ
IRCTC যাত্ৰীৰ সুবিধাৰ বাবে আধুনিক প্ৰযুক্তি, সুবিধাজনক সেৱা, আৰু উন্নত গ্ৰাহক সহায় ব্যৱস্থা উপহাৰ দিছে। হেল্পলাইন নম্বৰ, ST ডিপো যোগাযোগ, অভিযোগ দাখিল ব্যৱস্থা আদিৰ সহায়ত, যাত্ৰীৰ যাত্ৰা অধিক সহজ আৰু নিশ্চিন্ত হৈ পৰিছে।
যিকোনো সমস্যা, টিকট বুকিং, বা জৰুৰীকালীন সহায়ৰ প্ৰয়োজন হ’লে, IRCTC সদায় সহায় কৰিবলৈ প্রস্তুত। সহজ আৰু নিশ্চিন্ত বাস যাত্ৰাৰ বাবে, IRCTC ৰ বিশ্বাসযোগ্য সেৱা গ্ৰহণ কৰক।
🚌 IRCTC বাস বুকিং পোৰ্টেল: bus.irctc.co.in
IRCTC ৰ আধুনিক বাস সেৱা ব্যৱহাৰ কৰি আপোনাৰ যাত্ৰা অধিক সুবিধাজনক আৰু মনোমোহন কৰি তুলক!
📞 গুরুত্বপূর্ণ যোগাযোগ:
GSRTC বাস অনুসন্ধান: 079-23250727
MSRTC অভিযোগ নম্বৰ: 1800-22-1250
APSRTC সহায় নম্বৰ: 0866-2570005
যদি আপুনি IRCTC বাস সংক্রান্ত অধিক তথ্য বিচাৰে বা বিশেষ সহায়ৰ প্ৰয়োজন হয়, অনুগ্ৰহ কৰি আপোনাৰ প্ৰশ্ন সুধক! 🚍✨