आजच्या महागाईच्या काळात वाहन खरेदी करणे सर्वसामान्य माणसासाठी आव्हानात्मक बनले आहे. विशेषतः विद्यार्थ्यांपासून ते मध्यमवर्गीय नागरिकांपर्यंत अनेक जण वापरासाठी दुचाकी शोधत असतात. मात्र, शोरूममधील किंमती पाहून पावलं मागे वळतात. अशा परिस्थितीत, बँक लिलाव हा एक पर्याय म्हणून पुढे येतो – जिथे आपण एक चांगली, वापरण्यायोग्य दुचाकी खूपच कमी दरात खरेदी करू शकतो.
Advertising
पण ही संधी योग्य प्रकारे समजून घेतल्याशिवाय वापरणे धोकादायक ठरू शकते. म्हणूनच हा लेख, तुम्हाला बँक लिलावातून दुचाकी खरेदी करताना संपूर्ण माहिती, प्रक्रिया, फायद्याचे पैलू आणि खबरदारी याबद्दल मार्गदर्शन करेल.
💡 बँक लिलाव म्हणजे नेमकं काय?
बँकांकडून वाहन लिलावाची प्रक्रिया साधारणतः त्या प्रकरणांमध्ये केली जाते, जेव्हा कर्जदाराने वेळेवर कर्जाची परतफेड केलेली नसते. अशावेळी बँक त्याच्याकडील वाहन जप्त करून, ती जाहीर लिलावात विकते, जेणेकरून कर्जाची काही रक्कम वसूल करता येईल.
या लिलावांमध्ये केवळ दुचाकीच नव्हे, तर कार, ट्रक्स आणि अन्य वाहनेही असतात. बँक किंवा वित्तसंस्था ही वाहने विकण्यासाठी अधिकृत लिलाव वेबसाइट्सचा वापर करतात किंवा वेळोवेळी पेपरमध्ये जाहिरात देखील देतात.
📢 लिलावात सहभागी होण्यासाठी काय करावे लागते?
1. लिलावाची माहिती मिळवा
बँकांच्या अधिकृत संकेतस्थळांवर किंवा भारत सरकारच्या ई-लिलाव पोर्टल्सवर लिलावाची जाहिरात प्रसिद्ध होते.
पोर्टलवर जाऊन नाव, मोबाइल नंबर, ईमेलसह रजिस्ट्रेशन करावे लागते.
KYC कागदपत्रे (आधार, पॅन, पत्त्याचा पुरावा) अपलोड करणे गरजेचे असते.
3. EMD (Earnest Money Deposit) भरणे
लिलावात बोली लावायची असेल, तर आधी काही रक्कम (साधारणतः वाहन मूल्यातील 10%) बँकेकडे जमा करावी लागते. ही रक्कम परत मिळते, जर बोली यशस्वी झाली नाही.
4. वाहन प्रत्यक्ष पाहणी
बहुतेक वेळा बँक वाहन पाहण्यासाठी एक तारीख जाहीर करते. त्या दिवशी वाहन पाहण्यासाठी ठरलेल्या ठिकाणी जावे.
📈 बोली प्रक्रिया कशी असते?
लिलाव ठरलेल्या दिवशी ऑनलाइन पोर्टलवर सुरू होतो. त्या वेळेत अनेक बोलीदार आपापल्या निवडलेल्या वाहनावर बोली लावतात. सर्वात जास्त बोली लावणाऱ्याला वाहन विकले जाते.
बोली लावताना गडबड न करता, स्वतःचे बजेट ठरवूनच बोली लावा.
अधिक उंच बोली लावून नंतर पैसे भरण्यात अडचण आल्यास, EMD ही रक्कम जप्त होऊ शकते.
📑 कागदपत्रांची पूर्तता
एकदा बोली जिंकल्यानंतर खालील बाबी पूर्ण कराव्या लागतात:
उर्वरित रक्कम निश्चित कालावधीत भरावी लागते (साधारणतः 7-15 दिवसांत).
बँक तुमच्या नावावर विक्री पत्र देते.
त्यानंतर RTO मध्ये RC ट्रान्सफर करणे आवश्यक असते.
जर वाहनावर आधीच हायपोथेक (Hypothecation) असेल, तर त्याचे क्लिअरन्स सर्टिफिकेट घ्यावे लागते.
🧾 वाहनाची स्थिती तपासण्याचे महत्व
लिलावातील वाहने काही काळ वापरात नसल्याने त्यांची स्थिती योग्य आहे का हे तपासणे फार महत्त्वाचे आहे.
पाहणी करताना खालील मुद्दे नक्की तपासा:
तपासण्याचे भाग
काय बघावे?
इंजिन
सुरू होते का? आवाज नीट आहे का?
बॅटरी
चार्ज आहे का? जुनी आहे का?
ब्रेक्स आणि टायर
गंजलेले आहेत का? बदलावे लागतील का?
लाईट्स आणि इंडिकेटर्स
चालू आहेत का?
चेसिस आणि बॉडी
अपघाताच्या खुणा किंवा गंज आहे का?
शक्य असल्यास तुमच्या ओळखीच्या मॅकेनिकसोबत पाहणीस जा.
बँक लिलावातून खरेदीचे प्रमुख फायदे
1. कमी किमतीत चांगली दुचाकी
बँक लिलावातील वाहने बाजारभावाच्या तुलनेत बऱ्याचदा 30% ते 50% स्वस्त मिळतात. काही वेळा थोडा वापरलेली, अगदी चांगल्या स्थितीतली दुचाकी अत्यंत वाजवी दरात खरेदी करता येते.
2. घोटाळ्यापासून सुरक्षितता
लिलावाद्वारे वाहन खरेदी करताना तुम्ही थेट बँकेकडून खरेदी करता, त्यामुळे कोणताही फसवणुकीचा धोका राहत नाही.
3. दस्तऐवजांची पारदर्शकता
बँक लिलावात वाहनाबाबतचे सर्व कागदपत्रे आणि मालकीच्या नोंदी स्पष्टपणे दिलेल्या असतात, जे खाजगी विक्रेत्यांकडून घेताना अनेकदा मिळत नाहीत.
4. EMI किंवा लोनची गरज भासणार नाही
बहुतेक वेळा ही वाहने स्वस्त मिळाल्यामुळे थेट कॅशने खरेदी केली जाऊ शकतात – जे लोन न घेता वाहन खरेदी करू इच्छिणाऱ्यांसाठी फायदेशीर ठरते.
⚠️ कोणत्या गोष्टींपासून सावध राहावे?
1. वाहनाची स्थिती अज्ञात असू शकते
काही वेळा वाहन किती काळापासून बंद आहे, त्याला काय तांत्रिक बिघाड आहे हे पूर्णपणे स्पष्ट नसते.
2. आरटीओ प्रक्रियेत अडचणी
जुनी कागदपत्रे किंवा लोन हायपोथेक असलेली वाहने ट्रान्सफर करताना RTO मध्ये वेळखाऊ प्रक्रिया लागू शकते.
3. EMD जप्त होण्याची शक्यता
जर तुम्ही बोली जिंकल्यानंतर उर्वरित पैसे भरू शकलात नाही, तर बँक तुमची EMD रक्कम जप्त करू शकते.
4. रेनोव्हेशन खर्च वाढू शकतो
दिसायला उत्तम असलेल्या दुचाकीत बरेच स्पेअर पार्ट्स बदलावे लागू शकतात. त्यामुळे वाहन खरेदीपूर्वी सखोल पाहणी करा.
🧠 यशस्वी खरेदीसाठी स्मार्ट टिप्स
पूर्वतयारी करा – लिलावाच्या आधीच ठरवा की कोणत्या प्रकारची दुचाकी तुम्हाला हवी आहे व किती खर्च करायला तयार आहात.
वाहनाची पाहणी जरूर करा – प्रत्यक्ष पाहणीशिवाय कधीही फक्त फोटो बघून बोली लावू नका.
मॅकेनिकचा सल्ला घ्या – वाहनाबाबत मॅकेनिकचा अंदाज तुमच्या निर्णयाला अधिक बळ देतो.
बँकेशी स्पष्ट चर्चा करा – कागदपत्रे, RC ट्रान्सफर, जुने कर्ज वगैरे बाबी बँकेकडून स्पष्ट करून घ्या.
थोडा संयम ठेवा – पहिल्याच लिलावात जिंकण्याचा हट्ट न धरता योग्य वेळेची वाट बघा.
👥 कोणासाठी फायदेशीर ठरते ही खरेदी?
व्यक्तींचा प्रकार
बँक लिलाव उपयोग का होतो?
विद्यार्थी
कॉलेजसाठी स्वस्त दुचाकी हवी असते
डिलिव्हरी एजंट
कमी गुंतवणुकीत व्यावसायिक वापरासाठी
नोकरदार
ऑफिसला जाण्यासाठी बजेट फ्रेंडली पर्याय
दुसरी दुचाकी हवी असलेले
सेकंडरी वापरासाठी उत्तम संधी
📌 निष्कर्ष: विचारपूर्वक पाऊल टाका
बँक लिलावातून दुचाकी खरेदी ही अतिशय फायदेशीर संधी आहे – मात्र योग्य माहिती, तपासणी आणि संयम बाळगल्यासच ती यशस्वी ठरते. अति उत्साहात निर्णय घेऊन नंतर पश्चात्ताप करण्यापेक्षा थोडा वेळ, चौकसपणा आणि खात्री करून खरेदी करणेच अधिक सुरक्षित आहे.
तुम्ही जर खरेदीसाठी सज्ज असाल, तर खालील संकेतस्थळांवर भेट द्या आणि लिलावांची माहिती मिळवा:
