Ayushman Card: आयुष्मान कार्डसाठी अर्ज कसा करावा?

आयुष्मान भारत योजना ही भारत सरकारद्वारे चालवली जाणारी एक आरोग्य योजना आहे, ज्यामध्ये ज्येष्ठ नागरिक आरोग्य विमा योजना आणि राष्ट्रीय आरोग्य विमा योजना यांचा समावेश आहे. ह्या योजनांमुळे गरीब आणि ग्रामीण भागातील कुटुंबांना आरोग्यविषयक सेवा मिळतात. ह्या योजनेचे उद्दिष्ट गरजू आणि गरीब कुटुंबांना आरोग्य सेवा पुरवणे आहे. आयुष्मान भारत योजना ही प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना (PMJAY) म्हणून देखील ओळखली जाते.

PMJAY किंवा आयुष्मान भारत योजना म्हणजे काय?

PMJAY किंवा आयुष्मान भारत प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना ही जगातील सर्वात मोठी आरोग्य योजना आहे. या योजनेच्या माध्यमातून गरीब आणि गरजू लोकांना उत्तम आरोग्य सुविधा मिळाव्यात असा सरकारचा उद्देश आहे. या योजनेत प्रति वर्ष ₹5 लाखांचा वैद्यकीय विमा मिळतो, जो सेकंडरी आणि टर्शरी रुग्णालयात दाखल होण्याच्या खर्चासाठी दिला जातो.

भारत सरकारच्या मदतीने, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना ही आरोग्य सेवा सुरू केली. ह्या योजनेमुळे अंदाजे १२ कोटी गरीब कुटुंबांना लाभ मिळतो. या योजनेमध्ये कुटुंबातील सदस्यांची संख्या आणि वय मर्यादेचा विचार केला जात नाही, त्यामुळे कोणत्याही गरीब कुटुंबातील सर्व सदस्यांना आरोग्य सेवेचा लाभ मिळतो.

या योजनेत सुमारे १,९४९ प्रकारचे उपचार समाविष्ट आहेत, ज्यात डोक्याचे आणि गुडघ्याचे बदल यासारख्या शस्त्रक्रियांचा समावेश आहे. ह्या योजनेत उपचारानंतरच्या काळजीचा आणि उपचारांनंतरच्या पुनर्वसनाचा खर्च देखील समाविष्ट आहे, ज्यामुळे रुग्ण पूर्णपणे बरे होण्यासाठी आवश्यक असलेल्या सेवांचा लाभ घेऊ शकतो.

प्रधानमंत्री आयुष्मान भारत योजना सरकारी तसेच नेटवर्कमधील खाजगी रुग्णालयांमध्ये रुग्णालयात दाखल होण्याचा खर्च कव्हर करते. ह्या योजनेत कागदी कारभाराची गरज नसते आणि पैशाचे व्यवहार करण्याची गरज नसते. आयुष्मान भारत आरोग्य विमा योजना रुग्णालयात दाखल होण्यापूर्वीचा, औषधांचा, आणि रुग्णालय सोडल्यावरच्या खर्चाचा भार उचलते, ज्यामुळे उपचारांच्या प्रत्येक टप्प्याचा खर्च कव्हर होतो.

प्रधानमंत्री आयुष्मान भारत योजनेची वैशिष्ट्ये

प्रधानमंत्री आयुष्मान भारत योजना ही मध्यम आणि कमी उत्पन्न गटातील कुटुंबांसाठी एक जीवनरक्षक योजना ठरली आहे. PMJAY योजना खालीलप्रमाणे महत्त्वाच्या वैशिष्ट्यांसह उपलब्ध आहे:

• वार्षिक विमा रक्कम: आयुष्मान भारत योजनेत दरवर्षी प्रत्येक कुटुंबाला ₹5 लाखांचा विमा मिळतो, ज्यामुळे वैद्यकीय उपचारांचा खर्च कव्हर होतो.
• लक्ष्य समूह: ही योजना गरीब रेषेखालील कुटुंबांसाठी आहे ज्यांना इंटरनेट किंवा ऑनलाईन आरोग्य योजना मिळणे कठीण आहे.
• कॅशलेस सेवा: PMJAY योजनेतून लाभार्थ्यांना सार्वजनिक किंवा खाजगी नेटवर्कमधील कोणत्याही रुग्णालयातून कॅशलेस सेवा मिळू शकते. त्यामुळे उपचार घेण्यासाठी पैशाची गरज नसते आणि रुग्णाला थेट उपचाराचा लाभ मिळतो.
• वाहतुकीचा खर्च: प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजनेत लाभार्थ्यांना रुग्णालयात दाखल होण्यापूर्वी आणि रुग्णालयातून सुटल्यानंतरच्या वाहतुकीचा खर्चही दिला जातो. त्यामुळे रुग्णालयापर्यंत पोहोचण्यासाठी लागणारा खर्च योजनेतून कव्हर होतो.

आयुष्मान भारत कार्डसाठी अर्ज कसा करावा यासाठी पुढील गोष्टी लक्षात घ्या:

आयुष्मान भारत कार्डसाठी पात्रता

आयुष्मान भारत योजनेचे लाभ घेण्यासाठी काही पात्रता निकष आहेत. या योजनेत लाभ घेणाऱ्या कुटुंबाची गरिबी रेषेखालील असावी. ग्रामीण आणि शहरी भागातील गरीब कुटुंबांना ह्या योजनेत प्राधान्य दिले जाते. ह्या योजनेत सहभागी होण्यासाठी कुटुंबाचे नाव SECC यादीत असणे आवश्यक आहे.

आयुष्मान भारत कार्डसाठी अर्ज प्रक्रिया

आयुष्मान भारत कार्डसाठी अर्ज करण्यासाठी खालील प्रक्रिया पार पाडावी लागते:

1. ऑनलाईन अर्ज: तुम्ही आयुष्मान भारत योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटवर जाऊन अर्ज करू शकता. त्यासाठी पहिल्यांदा pmjay.gov.in या वेबसाइटवर जा.
2. लॉगिन करा: वेबसाइटवर लॉगिन करण्यासाठी तुमचा मोबाईल नंबर आणि आधार कार्ड आवश्यक आहे. मोबाईल नंबर किंवा आधार नंबर टाकल्यानंतर तुम्हाला ओटीपी (OTP) मिळेल. तो ओटीपी टाकून पुढील प्रक्रिया करा.
3. अपना विवरण भरा: वेबसाइटवर लॉगिन केल्यानंतर तुमचे नाव, वय, पत्ता, इत्यादी माहिती टाका. ह्या माहितीच्या आधारे तुम्ही पात्र आहात की नाही ते तपासले जाईल.
4. कागदपत्रे अपलोड करा: अर्जामध्ये तुम्हाला काही कागदपत्रे अपलोड करावी लागतील, ज्यामध्ये आधार कार्ड, ओळखपत्र, रहिवास प्रमाणपत्र इत्यादीचा समावेश आहे.
5. अर्जाची पुष्टी करा: अर्ज प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर अर्जाची पुष्टी करा आणि सबमिट बटणावर क्लिक करा. अर्ज सबमिट केल्यानंतर तुम्हाला आयुष्मान कार्ड जारी केले जाईल, जे तुम्ही ऑनलाइन डाउनलोड करू शकता किंवा जवळच्या आरोग्य केंद्रातून घरी घेऊ शकता.

आयुष्मान कार्ड मिळाल्यानंतरच्या सेवा

आयुष्मान कार्ड मिळाल्यानंतर तुम्हाला पुढील सेवांचा लाभ घेता येईल:

• रुग्णालयात दाखल होण्याची सुविधा: तुम्ही आयुष्मान कार्ड घेऊन कोणत्याही PMJAY योजनेअंतर्गत येणाऱ्या रुग्णालयात दाखल होऊ शकता.
• कॅशलेस उपचार: कार्डच्या मदतीने तुम्हाला कोणत्याही सार्वजनिक किंवा नेटवर्कमधील खासगी रुग्णालयात कॅशलेस उपचार मिळतील.
• प्राथमिक उपचारांपासून ते टर्शरीयर उपचारांपर्यंत: आयुष्मान भारत योजनेत प्राथमिक, माध्यमिक, आणि तृतीयक (टर्शरीयर) उपचारांचा खर्च कव्हर केला जातो. त्यामुळे तुम्हाला संपूर्ण उपचाराच्या प्रत्येक टप्प्यावर आर्थिक मदत मिळते.
• प्राथमिक आरोग्य केंद्राची सेवा: तुमच्या परिसरातील प्राथमिक आरोग्य केंद्रांमध्ये देखील आयुष्मान भारत योजनेच्या माध्यमातून आरोग्य सेवा दिली जाते.

आयुष्मान भारत योजनेचे फायदे

या योजनेच्या माध्यमातून अनेक गरीब आणि गरजू कुटुंबांना खालील फायदे मिळतात:

• प्रवेशयोग्यता: या योजनेमध्ये गरीब आणि मागास वर्गातील कुटुंबांना मोफत आरोग्य सेवा मिळते.
• ऑनलाइन सुविधा: तुमच्याकडे इंटरनेट सुविधा नसली तरीही, नजीकच्या आरोग्य केंद्रांवर जाऊन तुम्ही तुमचे आयुष्मान कार्ड तयार करू शकता.
• पुनरावलोकन आणि देखरेख: योजनेअंतर्गत घेतलेल्या उपचारांनंतरच्या देखरेखीचा खर्चही कव्हर होतो, ज्यामुळे रुग्णाचे संपूर्ण आरोग्य बरे होण्याची प्रक्रिया व्यवस्थित पार पडते.

आयुष्मान भारत योजनेचे फायदे

भारताच्या लोकसंख्येतील सुमारे ४०% लोकसंख्येला, विशेषत: गरीब आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल असलेल्या कुटुंबांना, आयुष्मान भारत योजनेच्या अंतर्गत आरोग्य विमा मिळतो. या योजनेच्या अंतर्गत गरीब आणि गरजू कुटुंबांना विविध प्रकारच्या वैद्यकीय आणि शस्त्रक्रिया सेवांचा लाभ मिळतो. खाली या योजनेच्या अंतर्गत मिळणाऱ्या फायदे आणि सेवा दिल्या आहेत:

• मोफत उपचार आणि सेवा: प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजनेअंतर्गत (PMJAY) मिळणारे उपचार आणि वैद्यकीय सेवा भारतभर मोफत उपलब्ध आहेत. यामुळे गरजू कुटुंबांना कोणत्याही प्रकारच्या आर्थिक ताणाविना वैद्यकीय सेवांचा लाभ घेता येतो.
• वैशिष्ट्यपूर्ण विभागांचा समावेश: आयुष्मान भारत प्रणालीमध्ये वैद्यकीय ऑन्कोलॉजी, ऑर्थोपेडिक्स, आपत्कालीन उपचार आणि यूरोलॉजी यासारख्या २७ विशेष विभागांचा समावेश आहे. ह्या योजनेअंतर्गत विविध वैद्यकीय आणि शस्त्रक्रियांच्या पॅकेजेस उपलब्ध आहेत.
• प्रिहॉस्पिटलायझेशन खर्च कव्हर: आयुष्मान भारत योजनेअंतर्गत रुग्णालयात दाखल होण्यापूर्वीच्या खर्चाचा समावेश केला जातो. त्यामुळे रुग्णालयात दाखल होण्यापूर्वी लागणाऱ्या वैद्यकीय तपासणी आणि उपचारांचा खर्च कव्हर केला जातो.
• अनेक शस्त्रक्रिया असतील तर कव्हरेज: एखाद्याला एकाहून अधिक शस्त्रक्रिया आवश्यक असल्यास, सर्वात जास्त खर्च असलेल्या पॅकेजचा खर्च कव्हर केला जाईल. दुसऱ्या आणि तिसऱ्या शस्त्रक्रियेसाठी अनुक्रमे ५०% आणि २५% कव्हरेज मिळेल.
• कर्करोगाच्या ५० प्रकारांसाठी केमोथेरपी कव्हर: या योजनेअंतर्गत ५० वेगवेगळ्या प्रकारच्या कर्करोगाच्या उपचारांसाठी केमोथेरपीचा खर्च देखील कव्हर केला जातो. मात्र, वैद्यकीय आणि शस्त्रक्रिया पॅकेजेस एकाच वेळी वापरता येत नाहीत.
• पुनरावलोकन उपचार कव्हरेज: PMJAY कार्यक्रमाचे सदस्य उपचारानंतरच्या काळजीचे कव्हरेज देखील मिळवतात. त्यामुळे रुग्णाचे पूर्ण पुनर्वसन सुनिश्चित करण्यासाठी आवश्यक असलेल्या उपचारांची सेवा मिळू शकते.

आयुष्मान भारत योजनेसाठी पात्रता निकष

आयुष्मान भारत योजनेच्या पात्रतेसाठी काही निकष दिलेले आहेत. या योजनेच्या लाभांसाठी अर्ज करणाऱ्यांनी खालील पात्रता निकष पूर्ण केले पाहिजेत.

ग्रामीण कुटुंबांसाठी पात्रता निकष:

• ज्या कुटुंबाचे घर चिखलाच्या भिंती आणि साधे छप्पर असलेले आहे.
• ज्या घरात १६ ते ५९ वर्षे वयाचे प्रौढ सदस्य नाहीत.
• ज्यांच्या कुटुंबात १६ ते ५९ वर्षे वयोगटातील पुरुष सदस्य नाहीत.
• अनुसूचित जाती (ST/SC) कुटुंब.
• ज्या कुटुंबात विकलांग सदस्य आहे.

शहरी कुटुंबांसाठी पात्रता निकष:

• भिकारी, रद्दी वेचणारे, घरकाम करणारे.
• शिंपी, हस्तकला कामगार, घरात काम करणारे.
• साफसफाई कर्मचारी, मेल, स्वच्छता कर्मचारी, श्रमिक.
• दुरुस्ती काम करणारे, तांत्रिक कामगार, इलेक्ट्रिशियन.
• वेटर्स, रस्त्यावर माल विकणारे, दुकान सहाय्यक, वाहतूक कामगार.

आयुष्मान कार्ड तयार करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे

आयुष्मान भारत कार्ड तयार करण्यासाठी अर्जदारांनी भारताचे नागरिक असणे आवश्यक आहे आणि खालील पात्रता अटी पूर्ण करणे आवश्यक आहे:

• आधार कार्ड: आधार कार्ड असणे आवश्यक आहे.
• रेशन कार्ड: सध्याचे रेशन कार्ड असणे गरजेचे आहे.
• रहिवास प्रमाणपत्र: पात्रता तपासण्यासाठी तुम्हाला रहिवासाचे प्रमाणपत्र द्यावे लागेल.
• उत्पन्नाचा पुरावा: नियमांनुसार वर्तमान उत्पन्नाचा पुरावा देणे आवश्यक आहे.
• जात प्रमाणपत्र: जात प्रमाणपत्र असणे गरजेचे आहे.

पीएमजेएवाय योजनेसाठी ऑनलाईन नोंदणी कशी करावी?

PMJAY योजनेत नोंदणी करणे अत्यंत सोपे आहे. खालील सूचना वापरून तुम्ही PMJAY साठी ऑनलाइन नोंदणी करू शकता:

1. सरकारच्या अधिकृत वेबसाइटवर जा: pmjay.gov.in या वेबसाइटवर जा.
2. “Am I Eligible” लिंकवर क्लिक करा: पृष्ठाच्या उजव्या बाजूस “Am I Eligible” नावाची लिंक आहे, त्यावर क्लिक करा.
3. फोन नंबर, CAPTCHA कोड आणि OTP प्रविष्ट करा: तुमचा फोन नंबर, CAPTCHA कोड आणि OTP टाका.
4. तुमचे नाव यादीत असल्यास परिणामांमध्ये दिसेल: तुमचे कुटुंब आयुष्मान भारत योजनेत समाविष्ट असल्यास तुमचे नाव निकालांमध्ये दिसेल.
5. तुमचे नाव, घर क्रमांक, रेशन कार्ड क्रमांक आणि राज्य प्रविष्ट करा.

आयुष्मान भारत योजनेचे कार्ड ऑनलाइन कसे मिळवायचे?

आयुष्मान कार्डसाठी अर्ज करणे महत्वाचे आहे कारण यामध्ये प्रत्येक कुटुंबाचे एक अद्वितीय ओळख क्रमांक असते. प्रत्येक कुटुंबाला आयुष्मान भारत राष्ट्रीय आरोग्य संरक्षण मिशन मिळते. आयुष्मान कार्ड मिळवण्यासाठी खालील पायऱ्या वापरू शकता:

1. अधिकृत आयुष्मान भारत योजनेच्या वेबसाइटला भेट द्या.
2. तुमचा ईमेल पत्ता वापरून पासवर्ड तयार करा आणि लॉगिन करा.
3. आधार क्रमांक प्रविष्ट करा.
4. लाभार्थ्याच्या पर्यायावर टॅप करा: हे तुम्हाला मदत केंद्राकडे पाठवेल.
5. CSC मध्ये पिन क्रमांक आणि पासवर्ड प्रविष्ट करा: हे तुम्हाला होमपेजवर पाठवेल.
6. शेवटी, आयुष्मान भारत गोल्डन कार्ड डाउनलोड पर्याय प्रदर्शित होईल.

आयुष्मान भारत योजनेचे व्यापक फायदे

आयुष्मान भारत योजना ही भारतातील गरीब आणि दुर्बल लोकसंख्येला आरोग्य सुविधा पुरवण्यासाठी एक प्रभावी योजना आहे. ह्या योजनेतून लाखो गरीब कुटुंबांना मोफत आणि उच्च दर्जाची आरोग्य सेवा मिळते, ज्यामुळे त्यांचे आरोग्य बळकट राहते. यामध्ये रुग्णांना सखोल उपचारांचा लाभ मिळतो, ज्यात प्रिहॉस्पिटलायझेशन, ऑपरेशन, पुनरावलोकन, आणि केमोथेरपी सारख्या उपचारांचा खर्च कव्हर केला जातो.

अशा प्रकारे आयुष्मान भारत योजना गरीब आणि गरजू कुटुंबांसाठी एक महत्त्वपूर्ण योजना ठरली आहे, ज्यामुळे त्यांच्या आरोग्यासंबंधीच्या गरजा पूर्ण होऊ शकतात.