આયુષ્માન કાર્ડ (PMJAY – પ્રધાનમંત્રી જન આરોગ્ય યોજના) માટે અરજી કરવાની પ્રક્રિયા સરળ છે અને આ યોજના તે માટે છે જે લોકો સમાજના નબળા વર્ગના છે. આ યોજના હેઠળ ગરીબ પરિવારોને આરોગ્ય સુવિધાઓ મેળવીને એક વર્ષમાં પાંચ લાખ રૂપિયાની ઇન્શ્યોરન્સ કવરેજ મળે છે, જે સેકન્ડરી અને ટર્ટીયરી સારવાર માટે ઉપયોગી છે.
આ યોજનામાં સિનિયર સિટિઝન હેલ્થ ઇન્શ્યોરન્સ યોજના અને રાષ્ટ્રીય આરોગ્ય વીમા યોજના (RSBY) સામેલ છે, જેનાથી શહેર અને ગામડે રહેતા ગરીબ પરિવારોને લાભ મળે છે. આયુષ્માન ભારત યોજના અનામત આયુષ્માન કાર્ડમાં પરિવર્તિત થાય છે.
PMJAY અથવા આયુષ્માન ભારત યોજના શું છે?
PMJAY (પ્રધાનમંત્રી જન આરોગ્ય યોજના) દુનિયાની સૌથી મોટી આરોગ્ય યોજના છે. આ યોજનામાં ગરીબ અને નબળા વર્ગના લોકોને શ્રેષ્ઠ આરોગ્ય સેવામાં મદદ મળે છે, જેમાં વર્ષ માટેની હોસ્પિટલની સારવાર માટે રૂ. 5 લાખની વીમા રકમ છે.
આ યોજનાનો હેતુ એ છે કે તે ગરીબ પરિવારોને સારા આરોગ્યની સુવિધાઓ અને વિના ખર્ચે હોસ્પિટલ સેવાઓ પૂરી પાડે. પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આ યોજનાને શરૂ કરી હતી, જેમાં આશરે 12 કરોડ પરિશ્રમ કરવા માટે તમામ વર્ગના લોકોનાં પરિવારનાં સભ્યોને લાભ મળે છે. આ યોજનાનો ફાયદો એ છે કે આ માટે કોઈ કાગળદાર હાથ ધરવાની જરૂર નથી, એટલે કે દરેકને કેશલેસ સેવાનું લાભ મળે છે.
આ યોજનામાં આશરે 1,949 સારવારઓ કવેર છે, જેમ કે માથાની સર્જરી, ઘૂંટણના બદલી સહિતની મોટી સારવાર સહિત, જેનાથી આરોગ્યની કાળજી લઈ શકાય છે. આ યોજનામાં ફોલોઅપ અને થેરાપી ખર્ચ સહિતના ખર્ચને આવરી લેવામાં આવે છે જેથી દર્દી સંપૂર્ણ સ્વસ્થ થઇ શકે.
PMJAYની વિશેષતાઓ:
PMJAY (આયુષ્માન ભારત યોજના) નીચેની મહત્વપૂર્ણ લાક્ષણિકતાઓ ધરાવે છે:
- આ યોજના હેઠળ દર પરિવારને વાર્ષિક રૂ. 5 લાખનો વીમો મળે છે, જેનાથી ગ્રામીણ અને નગર વિસ્તારના ગરીબ અને નબળા વર્ગના લોકો લાભાન્વિત થાય છે.
- આ યોજનાનો હેતુ એ છે કે જે લોકો આર્થિક રીતે નબળા હોય અને આરોગ્ય પ્લાન્સ માટે ઓનલાઈન ઍક્સેસ નથી ધરાવતા, તેવા લોકો સુધી આ યોજના પહોંચે.
- PMJAY અંતર્ગત કોઈપણ સરકારી કે પ્રાઇવેટ નેટવર્ક હોસ્પિટલમાં કેશલેસ સેવા ઉપલબ્ધ છે.
- પ્રધાનમંત્રી આયુષ્માન ભારત જન આરોગ્ય યોજનાનો લાભાર્થી એ સારવાર પહેલા અને પછીની પરિવહન ખર્ચની ભરપાઇ મેળવી શકે છે, જે તેમના આરોગ્ય સુધારામાં મદદરૂપ થાય છે.
PMJAY યોજના માટે અરજી કરવાની પ્રક્રિયા
આયુષ્માન કાર્ડ માટે ઓનલાઇન અથવા ઓફલાઇન અરજી કરી શકાય છે. અહીં ઑનલાઇન પ્રક્રિયા છે:
- PMJAYની વેબસાઇટ પર જાઓ: PMJAY માટેની અધિકૃત વેબસાઇટ પર જાઓ.
- લોગિન અથવા રજિસ્ટ્રેશન: નવો ખાતા બનાવો અથવા લોગિન કરો.
- આવશ્યક માહિતી ભરો: વ્યક્તિગત અને પરિવારની માહિતી જેવી કે નામ, સરનામું, આધાર નંબર વગેરે ભરો.
- મિત્રતા પ્રમાણપત્ર મેળવો: તમારી માહિતીની જાંચ કર્યા પછી, PMJAY કાર્ડને મંજુર થાય છે અને વીમા કવરેજની વિગતો પ્રાપ્ત થાય છે.
- હોસ્પિટલમાં વીમા લાભ: હવે તમને આ કાર્ડથી કેશલેસ હોસ્પિટલ સેવાનું લાભ મળે છે, જેમાં અગત્યની સારવાર જરૂર પડે તે કરાવી શકાય.
હકદારની ઓળખ અને અધિકાર
PMJAY યોજનામાં હકદાર થવા માટે નક્કી માપદંડો છે. આ યોજનાના હકદાર એવા પરિવારો હોય છે કે જે વિમુક્ત અને નબળા વર્ગના છે, અને આર્થિક રીતે નબળા છે. આ યોજનાનો લાભ લેવા માટે, પરિવારોને આરોગ્ય મંત્રાલય દ્વારા માન્યતાપાત્ર જાહેર સુચિમાં સમાવિષ્ટ હોવું જોઈએ.
યોજનાના ફાયદાઓ:
- કેશલેસ સારવાર: આ યોજનામાં કેશલેસ સારવાર મળતી હોવાથી ખર્ચ અંગેની ચિંતા રહેતી નથી.
- પાંખફર દર્દીઓ માટે રાહત: ગરીબ વર્ગ માટે આ યોજનાથી આશરે 12 કરોડ પરિવારોને આરોગ્ય સારવારની સુવિધા છે.
- પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્રોની સુવિધા: આ યોજનામાં પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્રોની સુવિધા મળી શકે છે, જેનાથી સામાન્ય સારવાર માટે નિકટના આરોગ્ય કેન્દ્રોમાં આરોગ્ય સુધારણાની સહાય મળે છે.
આયુષ્માન ભારત યોજનાના ફાયદા
આયુષ્માન ભારત યોજના (PMJAY) એ ભારત સરકાર દ્વારા શરૂ કરાયેલ વિશાળ આરોગ્ય સુરક્ષા યોજના છે, જેનો હેતુ દેશના ગરીબ અને આર્થિક રીતે નબળા વર્ગના લોકો માટે આરોગ્ય સેવાઓ પ્રદાન કરવાનો છે. આ યોજનાનો લાભ 40% ભારતીય જનસંખ્યા સુધી પહોંચે છે, જેમાં મુખ્યત્વે ગરીબ અને આર્થિક રીતે નબળા ઘરોનો સમાવેશ થાય છે. આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય સમગ્ર ભારતમાં તમામ લાભાર્થીઓને ગુણવત્તાયુક્ત આરોગ્ય સેવાઓ કેશલેસ અને સરળતાથી ઉપલબ્ધ કરાવવાનો છે.
આ યોજનાની નીચે મુજબની આરોગ્યલક્ષી સુવિધાઓ અને સેવાઓ માટે લાભાર્થીઓ હકદાર છે:
- મફત સારવાર અને દવાના ખર્ચ: આયુષ્માન ભારત યોજનાની મદદથી PMJAY અંતર્ગત તમામ સારવાર અને દવાના ખર્ચ મફત છે અને તે સમગ્ર ભારતમાં દરેક માન્ય હોસ્પિટલમાં ઉપલબ્ધ છે. આ યોજના કેશલેસ છે, એટલે કે દર્દીઓને હોસ્પિટલમાં જઈને બીલની ચિંતા વિના સારવાર મેળવી શકે છે.
- વિશિષ્ટ વિશેષતાઓ: આયુષ્માન ભારત યોજના અંતર્ગત 27 જેટલા વિશેષ ક્ષેત્રોનું કવરેજ છે, જેમ કે મેડિકલ ઓન્કોલોજી, ઓર્થોપેડિક્સ, ઇમરજન્સી કેર અને યુરોલોજી. આ યોજનામાં વિવિધ પ્રકારના મેડિકલ અને સર્જિકલ પેકેજીસ ઉપલબ્ધ છે, જે જરૂરી તમામ પ્રકારની આરોગ્યલક્ષી કાળજી પૂરી પાડે છે.
- અસ્પતાલમાં દાખલ થવા પૂર્વેના ખર્ચ: આયુષ્માન ભારત યોજનામાં દાખલ થવા પૂર્વેના ખર્ચની પણ ભરપાઇ કરવામાં આવે છે. આમાં હોસ્પિટલમાં દાખલ થવા અગાઉના તમામ પરીક્ષણો અને સારવાર ખર્ચનો સમાવેશ થાય છે.
- બહુવિધ સર્જરી માટે કવરેજ: જો કોઈ દર્દીને એકથી વધુ સર્જરીની જરૂર હોય, તો આ યોજનામાં સૌથી ઊંચી કિંમતના પેકેજની સંખ્યા પૈકી મહત્તમ કુલ ખર્ચની પૂર્તિ થાય છે. બીજાની સર્જરી માટે 50% અને ત્રીજી સર્જરી માટે 25% કવરેજની રકમ ઉપલબ્ધ છે.
- કેન્સરના 50 પ્રકારો માટે કેમોથેરાપી: આયુષ્માન ભારત યોજના હેઠળ 50 જેટલા કેન્સરના પ્રકારો માટે કેમોથેરાપી સારવારના ખર્ચની પૂર્તિ કરવામાં આવે છે. જોકે, મેડિકલ અને સર્જિકલ પ્રોગ્રામ્સ સાથે એકસાથે ઉપયોગમાં લઈ શકાતી નથી.
- ફોલોઅપ ટ્રીટમેન્ટ: આ યોજનાના સભ્યોને ફોલોઅપ ટ્રીટમેન્ટ કવરેજનો પણ લાભ મળે છે, જેનાથી તેઓ સંપૂર્ણ સ્વસ્થ થઈ શકે અને લાંબા સમય સુધી સ્વસ્થ રહે.
આયુષ્માન ભારત યોજનાના ફાયદા
આયુષ્માન ભારત યોજના દ્વારા ઓછા આવક ધરાવતા અને નબળા વર્ગના લોકો માટે કેશલેસ આરોગ્ય સેવાઓ ઉપલબ્ધ છે. આ યોજનાથી આર્થિક રીતે નબળા અને ગરીબ લોકો માટે આરોગ્ય સુવિધાઓ વધારે ઉપલબ્ધ બની છે. આ યોજના વ્યક્તિને મેડિકલ ઇમરજન્સી સમયે ચિંતામુક્ત રહેવા અને સારું આરોગ્ય જીવવા માટે સહાય કરે છે.
આયુષ્માન ભારત યોજનાની પાત્રતા માપદંડ
આયુષ્માન ભારત યોજનામાં પાત્ર થવા માટે, અરજદારોએ કેટલાક માપદંડો પૂર્ણ કરવાના હોય છે. આ માપદંડો ભારત સરકાર દ્વારા નક્કી કરવામાં આવેલ છે અને તેમાં ગ્રામ્ય અને શહેરી વિસ્તારોના અલગ અલગ માપદંડો હોય છે.
ગ્રામ્ય પરિવારો માટે પાત્રતા માપદંડ:
- એવાં પરિવારો કે જેમના ઘરોમાં કાચા ભીંતો અને છાપરાવાળી રૂમ છે.
- એવા પરિવારો કે જેમાં 16 થી 59 વર્ષના પુખ્ત સભ્ય નથી.
- એવા પરિવારો કે જેમાં 16 થી 59 વર્ષના પુખ્ત પુરુષ સભ્ય નથી.
- અનુસૂચિત જાતિ/અનુસૂચિત જન જાતિના પરિવારો.
- એવા પરિવારો કે જેમાં દિવ્યાંગ સભ્ય હોય છે.
શહેરી પરિવારો માટે પાત્રતા માપદંડ:
- ભિક્ષુકો, રેગ પિકર્સ, અને ઘરોમાં કામ કરતા મજૂરો.
- દરજી, હસ્તકલા કામદારો, અને ઘેર આર્થિક કામ કરતા લોકો.
- સાફસફાઈ કામદારો, મેઈલ ડિલિવરી વર્કર્સ, મજૂરો.
- રિપેર કામદારો, ટેકનિકલ કામદારો, ઇલેક્ટ્રીશિયન.
- વેઈટર, રસ્તાના વેચાણકર્તા, દુકાનમાં કામદારો, અને પરિવહન કામદારો.
આયુષ્માન કાર્ડ બનાવવા માટે જરૂરી દસ્તાવેજો
આયુષ્માન કાર્ડ મેળવવા માટે નીચેના દસ્તાવેજોની જરૂર છે:
- આધાર કાર્ડ: માન્ય આધાર કાર્ડ હોવું જરૂરી છે.
- રેશન કાર્ડ: માન્ય રેશન કાર્ડ હોવું જોઈએ.
- રહેઠાણ પુરાવો: પાત્રતા ચકાસવા માટે રહેઠાણનો પુરાવો જરૂરી છે.
- આવકનો પુરાવો: નિયમો અનુસાર હાલની આવકનો પુરાવો આપવો જરૂરી છે.
- જાતિ પ્રમાણપત્ર: જો વ્યક્તિ એસસી, એસટી, વગેરે જાતિમાંથી આવે છે તો તેનો પુરાવો આપવો જરૂરી છે.
PMJAY માટે ઓનલાઈન રજીસ્ટ્રેશન કરવાની પ્રક્રિયા
PMJAY માટે ઓનલાઈન રજીસ્ટ્રેશન કરવું સરળ છે. નીચેના પગલાંઓને અનુસરીને તમે આ યોજનામાં રજીસ્ટ્રેશન કરી શકો છો:
- અધિકૃત વેબસાઇટ પર જાઓ: PMJAY માટેની સરકારી વેબસાઇટ પર જાઓ.
- “Am I Eligible” વિકલ્પ પર ક્લિક કરો: પાનાના જમણા બાજુએ આપેલા “Am I Eligible” વિકલ્પ પર ક્લિક કરો.
- ફોન નંબર દાખલ કરો: તમારો ફોન નંબર, CAPTCHA કોડ અને OTP દાખલ કરો.
- જો તમારી ફેમિલી આ યોજનામાં આવરી લેવાય છે તો તમારું નામ પરિણામમાં દર્શાવશે.
- વિગતો ભરો: તમારું નામ, ઘરના નંબર, રેશન કાર્ડ નંબર, અને રાજ્ય દાખલ કરો.
ઓનલાઇન આયુષ્માન કાર્ડ કેવી રીતે મેળવવું?
આયુષ્માન કાર્ડ માટે અરજી કરવી જરૂરી છે, કારણ કે તેમાં દરેક પરિવારને અનન્ય ઓળખ નંબર આપવામાં આવે છે. આ કાર્ડ મેળવવા માટે નીચેના પગલાં અનુસરો:
- આયુષ્માન ભારત યોજનાની વેબસાઇટ પર જાઓ: અધિકૃત વેબસાઇટ પર વિઝિટ કરો.
- ઈમેઇલ થી લોગિન કરો: તમારો પાસવર્ડ બનાવો અને ઈમેઇલથી લોગિન કરો.
- આધાર કાર્ડ નંબર દાખલ કરો: તમારો આધાર કાર્ડ નંબર દાખલ કરો.
- બેનિફિશિયરી વિકલ્પ પસંદ કરો: આ વિકલ્પ પસંદ કરવાથી તે હેલ્પ સેન્ટર પર મોકલવામાં આવશે.
- CSC પિન નંબર દાખલ કરો: તમારો CSC પિન નંબર અને પાસવર્ડ દાખલ કરો.
- ગોલ્ડન કાર્ડ ડાઉનલોડ કરો: “ગોલ્ડન કાર્ડ ડાઉનલોડ” વિકલ્પ દર્શાવાશે, જેને ક્લિક કરીને આયુષ્માન કાર્ડ ડાઉનલોડ કરી શકો છો.
નિષ્કર્ષ
આયુષ્માન ભારત યોજના ભારતીય આરોગ્ય વ્યવસ્થામાં એક ક્રાંતિ લાવનારી યોજના છે, જે ગરીબ વર્ગ માટે આશીર્વાદરૂપ છે.