తెలుగు క్యాలెండర్ తెలుగు మాట్లాడే ప్రజల జీవితాలలో ఎంతో ప్రాముఖ్యత కలిగి ఉంది. పురాతన సంప్రదాయాలు, ఖగోళ శాస్త్రంపై ఆధారపడి, తెలుగు క్యాలెండర్ సమయాన్ని, పండుగలను, శుభదినాలను సమగ్రంగా చూపిస్తుంది. ఇది చంద్రమాన ప్రాతిపదికన రూపొందించబడినది. చంద్రుడు మరియు ఇతర గ్రహాల స్థితుల్ని ప్రాముఖ్యంగా పరిగణిస్తూ, తెలుగు క్యాలెండర్ యొక్క ప్రత్యేకతలను తెలుసుకోవడం తెలుగు సంస్కృతిని మరియు సంప్రదాయాలను తెలుసుకోవడంలో ఎంతో ఉపయుక్తం.
Advertising
తెలుగు క్యాలెండర్ వ్యవస్థకు అవగాహన
తెలుగు క్యాలెండర్ చంద్రమాన, సౌరమాన విలీనం ఆధారంగా రూపొందించబడింది. ఇది 12 నెలలుగా విభజించబడింది. ప్రతి నెల కొత్తచంద్రుడి దినంతో ప్రారంభమవుతుంది. గ్రెగోరియన్ క్యాలెండర్లో నెలలు రోమన్ దేవతల లేదా రాజుల పేర్లను కలిగి ఉండగా, తెలుగు క్యాలెండర్లో నెలల పేర్లు చంద్ర నక్షత్రాల పేర్లను అనుసరించి ఉంటాయి. తెలుగు క్యాలెండర్లోని కొన్ని ముఖ్యమైన భాగాలు ఇవే:
శక సంవత్సరము: శాలివాహన చక్రవర్తి ప్రారంభించిన శక సంవత్సరము, ప్రత్యేకించి ఆంధ్రప్రదేశ్ మరియు తెలంగాణలో ఎక్కువగా అనుసరించబడుతుంది. హిందూ పంచాంగాల లెక్కన ఒక ముఖ్యమైన కాలమానం ఇది.
విక్రం సంవత్సరము: ప్రధానంగా భారతదేశంలోని ఉత్తరభారతంలో ఎక్కువగా ఉపయోగించే ఈ కాలమానం, కొన్ని సందర్భాల్లో తెలుగు సంప్రదాయాలలో కూడా ప్రస్తావన పొందుతుంది.
ఈ రెండు కాలమానాలను గ్రెగోరియన్ క్యాలెండర్తో కలిపి, ఇతర దేశాలలో నివసిస్తున్న తెలుగు ప్రజలు వారి ఆచారాలను సరిగ్గా పాటించేలా సహాయపడుతుంది.
తెలుగు క్యాలెండర్ను మాసం (నెలలు) మరియు పక్షం (పక్షాలు) లో విభజించారు:
అమావాస్య మరియు పౌర్ణమి ప్రధాన ఘట్టాలు. అమావాస్య అనగా కొత్త చంద్రుని దినం, పౌర్ణమి అనగా పూర్ణ చంద్రుడు కనిపించే దినం.
పక్షాలు: ప్రతి నెల రెండు పక్షాలుగా విభజించబడింది:
శుక్ల పక్షం: కొత్త చంద్రుడు నుండి ప్రారంభమయ్యే కాంతివృద్ధి చెందే దశ.
కృష్ణ పక్షం: పూర్తి చంద్రుని నుండి వచ్చే చీకటి పక్షం.
తెలుగు క్యాలెండర్ యొక్క పన్నెండు నెలలు మరియు ముఖ్య పండుగలు
చైత్ర మాసం (మార్చ్ – ఏప్రిల్): ఉగాది పండుగతో తెలుగు సంవత్సరాన్ని ప్రారంభం అవుతుంది. ఈ పండుగను సంతోషంతో, ఇల్లు అలంకరించడం, భోజనాలు చేసుకోవడం, కుటుంబసభ్యులు కలిసి జరుపుకుంటారు. శ్రీరామనవమి కూడా ఈ నెలలో జరుపుకుంటారు, ఇది రాముడి జన్మదినానికి సంబంధించిన పండుగ.
వైశాఖ మాసం (ఏప్రిల్ – మే): ఈ నెలలో అక్షయ తృతీయ ఉత్సవం చాలా ప్రాముఖ్యంగా జరుపుకుంటారు. అక్షయ తృతీయ కొత్త పనులు ప్రారంభించడానికి శుభమని భావించబడుతుంది. అలాగే, నరసింహ జయంతి కూడా జరుపుకుంటారు, ఇది విష్ణువు అవతారమైన నరసింహుడి జన్మదినం.
జ్యేష్ఠ మాసం (మే – జూన్): ఈ నెలలో గంగా దశరా పండుగ జరుపుకుంటారు, ఇందులో పవిత్ర నదుల్లో స్నానం చేసి శుద్ధి పొందుతారు. నిర్జలా ఏకాదశి వ్రతం కూడా ఈ నెలలో పాటిస్తారు.
ఆషాఢ మాసం (జూన్ – జులై): ఆషాఢ మాసం ఆధ్యాత్మికంగా ముఖ్యమైన నెలగా పరిగణించబడుతుంది. ఈ నెలలో గురుపౌర్ణమి మరియు తెలంగాణలో బోనాలు పండుగ జరుపుకుంటారు, ఇది మహాకాళి దేవికి కృతజ్ఞతలు చెప్పే పండుగ.
శ్రావణ మాసం (జులై – ఆగస్ట్): ఈ మాసం అత్యంత పవిత్రమైన నెలలలో ఒకటి. నాగ పంచమి, వరలక్ష్మీ వ్రతం, రాఖీ పౌర్ణమి లాంటి పండుగలు జరుపుకుంటారు. శ్రావణ మాసం శివపార్వతుల పూజకు అంకితమై ఉంటుంది.
భాద్రపద మాసం (ఆగస్ట్ – సెప్టెంబర్): ఈ నెలలో గణేష్ చతుర్థి జరుపుకుంటారు, ఇది వినాయకుడి పుట్టినరోజును సూచిస్తుంది. గణపతి విగ్రహాలు ఏర్పాటు చేసి పూజలు చేసి, అనంతరం నదుల్లో నిమజ్జనం చేస్తారు. అనంత చతుర్దశి కూడా ఈ నెలలో జరుపుకుంటారు.
ఆశ్వయుజ మాసం (సెప్టెంబర్ – అక్టోబర్): నవరాత్రి, దసరా పండుగలు ఈ నెలలో జరుపుకుంటారు. బతుకమ్మ పండుగ తెలంగాణ ప్రత్యేక పండుగగా జరుపబడుతుంది.
కార్తిక మాసం (అక్టోబర్ – నవంబర్): కార్తిక మాసం అత్యంత పవిత్ర మాసంగా పరిగణించబడుతుంది. కార్తిక దీపం వేడుక, తులసీ వివాహం లాంటి పండుగలు జరుగుతాయి. దీపావళి కూడా ఈ నెలలో జరుపుకుంటారు.
మార్గశిర మాసం (నవంబర్ – డిసెంబర్): ఈ నెలలో గురువార వ్రతం, దత్తాత్రేయ జయంతి, మొక్షద ఏకాదశి వంటివి జరుపుకుంటారు.
పుష్య మాసం (డిసెంబర్ – జనవరి): ఈ నెలలో వైకుంఠ ఏకాదశి ముఖ్యంగా పూజలతో జరుపుకుంటారు. తెలుగు రాష్ట్రాలలోని ఆలయాలు ఈ వేడుకలో ప్రత్యేక పూజలు నిర్వహిస్తాయి.
మాఘ మాసం (జనవరి – ఫిబ్రవరి): రథ సప్తమి పండుగ, భీష్మ ఏకాదశి ఈ నెలలో జరుపుకుంటారు. ఈ పండుగలు సూర్యుని ఆరాధనకు అంకితం చేయబడతాయి.
ఫాల్గుణ మాసం (ఫిబ్రవరి – మార్చి): మహాశివరాత్రి, హోళీ వంటి పండుగలు ఈ నెలలో జరుపుకుంటారు. హోళీ వసంతాన్ని స్వాగతించడానికి రంగుల పండుగగా జరుపుకుంటారు.
తెలుగు క్యాలెండర్ 2025లో శుభదినాలు
తెలుగు క్యాలెండర్లో వివిధ ముఖ్యమైన శుభదినాలు ఉన్నాయి, ఇవి వివాహాలు, గృహప్రవేశం, వ్యాపారాలు మొదలైన కార్యక్రమాల కోసం శుభంగా పరిగణించబడతాయి. ముఖ్యమైన శుభదినాలు:
ఉగాది – తెలుగు కొత్త సంవత్సరం ప్రారంభం.
అక్షయ తృతీయ – కొత్త పనులు ప్రారంభించడానికి, పెట్టుబడులు పెట్టడానికి శుభం.
వరలక్ష్మీ వ్రతం – వైవాహిక ఆనందం, కుటుంబ సౌభాగ్యం కోసం.
దసరా – విజయాన్ని సూచిస్తుంది.
దీపావళి – సిరి సంపద, ఆధ్యాత్మిక ప్రకాశానికి సూచకం.
ఈ తెలుగు క్యాలెండర్ 2025 మార్గదర్శకంలో తెలుగు వాసులు ఆచారాలను, పండుగలను, ముఖ్యమైన శుభదినాలను తెలుసుకుని ఆనందంతో జరుపుకోవచ్చు.
ఉపవాసాలు మరియు వ్రతాలు
తెలుగు సంప్రదాయంలో ఉపవాసాలు ఎంతో ప్రాముఖ్యత కలిగి ఉన్నాయి. ప్రతి నెలలో వేర్వేరు దేవతలకు అంకితం చేయబడిన వ్రతాలు, ఉపవాస దినాలు ఉంటాయి. పునీత దినాలు, ఆధ్యాత్మిక వ్యాయామాలు చేసేందుకు, శరీరమూ, మనసు శుద్ధి చేసుకునేందుకు ఈ ఉపవాసాలు, వ్రతాలు ఎంతో ముఖ్యంగా భావిస్తారు.
ప్రధాన వ్రతాలు, ఉపవాస దినాలు:
ఏకాదశి: ప్రతి నెలలో రెండు సార్లు పాటించే ఈ వ్రతం విష్ణుమూర్తికి అంకితం చేయబడింది. ఏకాదశి రోజున ఉపవాసం చేయడం వల్ల పాపాలు తొలగిపోతాయని, ఆధ్యాత్మికంగా అధిక ఫలితాలు లభిస్తాయని భావిస్తారు. అలాగే ఈ రోజున సాధారణంగా ధార్మిక కార్యక్రమాలు, ప్రార్థనలు నిర్వహిస్తారు.
ప్రదోషం: ప్రతి నెలలో రెండు సార్లు వచ్చే ప్రదోషం వ్రతం, శివునికి అంకితం చేయబడినది. ప్రదోషం సాయంకాల సమయంలో ఉపవాసం చేస్తూ శివపార్వతుల పూజ చేసి, దైవానుగ్రహం పొందుతారని భక్తులు విశ్వసిస్తారు.
సంకష్టి చతుర్థి: ప్రతి పౌర్ణిమ తర్వాత నాలుగో రోజు గణపతికి అంకితం చేయబడిన సంకష్టి చతుర్థి వ్రతం పాటిస్తారు. ఈ రోజు ఉపవాసం పాటించడం ద్వారా అన్ని బాధలు తొలగిపోతాయని, జీవితం సుఖసంతోషాలతో నిండిపోతుందని నమ్ముతారు.
పౌర్ణిమ వ్రతం: పూర్ణ చంద్రుడి రోజు, ఇది ఆధ్యాత్మిక కార్యక్రమాలు, పూజలు చేసేందుకు శ్రేష్టమైన రోజు. పౌర్ణిమ రోజున ఉపవాసం చేస్తూ పూజలు చేయడం వల్ల మనసు ప్రశాంతంగా, దైవానుగ్రహం పొందుతారని భావిస్తారు.
అమావాస్య వ్రతం: అమావాస్య రోజున ఉపవాసం పాటించడం ద్వారా పితృ దేవతలకు శాంతి కలగాలని ప్రార్థనలు చేస్తారు. అత్తరంలో నివసించే తెలుగు ప్రజలు కూడా ఈ అమావాస్య వ్రతాన్ని పాటించి, తమ పితృ దేవతలను స్మరించుకుంటారు.
తెలుగు పంచాంగం మరియు జ్యోతిష్యం
తెలుగు పంచాంగం తెలుగు క్యాలెండర్లో ఎంతో ముఖ్యమైన భాగం. పంచాంగం దినసరి వివరాలను, తిధి, నక్షత్రం, యోగం, కరణం వంటి అంశాలను అందిస్తుంది. ఈ అంశాలు వివిధ కార్యక్రమాలకు శుభ ముహూర్తాలను నిర్ధారించడంలో చాలా సహాయపడతాయి. పంచాంగం జ్యోతిష శాస్త్రంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది, ఎందుకంటే జ్యోతిషులు దీన్ని ఆధారంగా వ్యక్తుల జాతకాలను విశ్లేషించి, వ్యక్తిగత మరియు వృత్తి పరమైన విషయాలలో మార్గదర్శనం చేస్తారు.
పంచాంగంలో ముఖ్యమైన అంశాలు:
తిధి: చంద్రమానం ప్రకారం వచ్చే ప్రతి రోజు తిధిగా పరిగణించబడుతుంది. తిధుల ఆధారంగా దినసరి పనులు, శుభ సమయాలను నిర్ణయిస్తారు.
నక్షత్రం: చంద్రమానం ప్రకారం వచ్చే నక్షత్రాలు వ్యక్తిగత లక్షణాలను, స్నేహ సంబంధాలను ప్రభావితం చేస్తాయి.
యోగం: సూర్యుడు, చంద్రుని స్థానాల ఆధారంగా ఏర్పడే యోగాలు ఆరోగ్యము మరియు సంతోషాన్ని ప్రభావితం చేస్తాయి.
కరణం: తిధిలో సగభాగం, ఇది నిర్ణయాలు, పనులను ప్రభావితం చేస్తుంది.
వివిధ ప్రాంతాల్లో పండుగల విశేషాలు
తెలుగు క్యాలెండర్ ఎక్కువగా పాటించబడినప్పటికీ, ఆంధ్రప్రదేశ్ మరియు తెలంగాణ మధ్య పండుగలలో కొన్ని ప్రాంతీయ భేదాలు ఉన్నాయి.
బోనాలు: ఈ పండుగ తెలంగాణలో ప్రధానంగా మహాకాళి దేవికి కృతజ్ఞతలు తెలపడానికి జరుపుకుంటారు. ఇది గ్రామ దేవతలకు ప్రతిష్ఠన చేసే పండుగ.
బతుకమ్మ: తెలంగాణకు ప్రత్యేకమైన ఈ పూల పండుగ ప్రకృతిని, స్త్రీ శక్తిని ఆరాధించేందుకు జరుపుకుంటారు. బతుకమ్మ పూలతో తయారైన పూల గుత్తిని ఆరాధించి, నదిలో నిమజ్జనం చేస్తారు.
తెలుగు సంస్కృతిలోని ఈ ప్రాంతీయ పండుగలు, తెలుగు క్యాలెండర్ యొక్క సాంస్కృతిక వైభవాన్ని మరియు భిన్నత్వాన్ని ప్రదర్శిస్తూ, ప్రతి సంవత్సరం తెలుగు సంస్కృతిలో ఒక ప్రత్యేకతను చేర్చుతాయి.
సంక్షేపం
తెలుగు క్యాలెండర్ 2025 పండుగలు, వ్రతాలు, శుభదినాలను ఒక వ్యవస్థీకృత కాలసూత్రంగా అందిస్తుంది, ఇది తెలుగు సంస్కృతి, విలువలతో అర్థవంతంగా ముడిపడింది. ఈ క్యాలెండర్ రోజువారి జీవనంలో సంప్రదాయ జ్ఞానానికి విలువను గుర్తుచేస్తుంది.
